Vanilya… Kim vanilyalı bir dondurmadan hoşlanmaz ki? Bugünlerde oldukça popüler ve oldukça pahalı bir bitkisel ürün olmasına rağmen, vanilyanın popülaritesi ve dünya çapında kullanımı yeni yeni artmaya başlamıştır. Dünyaya vanilya, 1520’lerde Avrupa’ya vanilya ve çikolatayı getiren İspanyalı fatih Hernán Cortés tarafından gerçekleştirilmiştir.
Vanilya
Aslında bu iki ürünün Orta Amerika’da Kolomb öncesinde yaşayan insanlar tarafından birlikte kullanılması sonucu sözü edilen iki ürünün tarihçesi hep birbiriyle ilişkili olmuştur. Vanilyanın Amerika yerlileri tarafından ilk kültüre alındığı ve ekstrakte edildiği bölgenin Meksika Körfezi’nin sıcak kıyı bölgelerinde yer alan ve günümüzde ‘dünyayı parfümleyen şehir’ olarak anılan Veracruz ve Papantla şehirleri olduğu bilinmektedir. Amerika yerlilerinin mitolojilerine göre, vanilya ilişkilerine karşı olan zalim bir babadan kaçan prenses ve sevgilisinin kanından meydana gelmektedir. Daha sonra ise Aztekler vanilyanın tadını keşfederek bu bitkiden elde ettikleri ekstraktı kullanmaya başlamışlar ve bu bitkiye siyah çiçek anlamına gelen tlilxochitl ismini vermişlerdir. Azteklerin vanilyayı gıda amaçlı ilk kullanmaları ise soyluların içtiği doğal bitter kakaodan üretilmiş koyu, sert bir içeceği tatlandırmak şeklinde olmuştur. Sözü edilen içeceğe Aztekler tarafından xocoatl ismi verilmiş ve bu içecek bugünkü çikolatanın orjinini oluşturmuştur.
Vanilya kullanımı Aztekler’de çok yaygınlaşmasına rağmen, yaşadıkları coğrafyanın şartları nedeniyle vanilya ve kakao yetiştiriciliği yapamamışlar, genelde ihtiyacı olan bu ürünleri komşu bölgelerden temin etmişlerdir.
